W wyborach samorządowych do rad gmin oraz wyborach wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) prawo głosu przysługuje:
- każdemu obywatelowi polskiemu oraz UE niebędącemu obywatelem polskim oraz obywatelowi UK, który najpóźniej w dniu głosowania ukończył 18 lat,
- na stałe zamieszkuje na obszarze właściwej gminy
- posiada czynne prawo wyborcze tj. nie został pozbawiony praw publicznych albo ubezwłasnowolniony.
Głosować w wyborach do rady powiatu i sejmiku województwa mogą natomiast wyłącznie:
- obywatele polscy, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 18 lat oraz
- stale zamieszkują na obszarze – odpowiednio tego powiatu i województwa.
Jak oddać głos?
W I turze wyborów samorządowych większość mieszkańców uprawnionych do głosowania otrzyma cztery karty do głosowania, zawierające listę:
- kandydatów do rady gminy;
- rady powiatu;
- sejmiku województwa
- kandydatów na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.
W gminie liczącej do 20 tys. mieszkańców, w wyborach do rad gmin oraz w wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów miast:
Głosować można tylko na jednego kandydata, stawiając znak „X” (co najmniej dwie linie przecinające się w obrębie kratki) na karcie do głosowania w kratce z lewej strony obok nazwiska kandydata,
Przyczyną nieważności głosu będzie:
- postawienie znaku „X” w kratce przy nazwisku więcej niż jednego kandydata,
- niepostawienie znaku „X” w żadnej kratce,
- postawienie znaku „X” w kratce wyłącznie przy nazwisku kandydata skreślonego przez gminną komisję wyborczą,
Uwaga: nieważne są karty do głosowania inne niż urzędowo ustalone lub nieopatrzone pieczęcią obwodowej komisji wyborczej ds. przeprowadzenia głosowania w obwodzie.
W wyborach do rad powiatów oraz sejmików województw:
Głosować można tylko na jedną listę kandydatów, stawiając znak „X” (co najmniej dwie linie przecinające się w obrębie kratki) w kratce z lewej strony obok nazwiska jednego kandydata z tej listy, przez co wskazuje się jego pierwszeństwo do uzyskania mandatu,
Przyczyną nieważności głosu jest:
- postawienie znaku „X” w kratkach obok nazwisk kandydatów umieszczonych na więcej niż jednej liście,
- niepostawienie znaku „X” w żadnej kratce,
- postawienie znaku „X” w kratce wyłącznie przy nazwisku kandydata z listy unieważnionej przez powiatową komisję wyborczą.
Uwaga: nieważne są karty do głosowania inne niż urzędowo ustalone lub nieopatrzone pieczęcią obwodowej komisji wyborczej ds. przeprowadzenia głosowania w obwodzie.
W związku z licznymi pytaniami przedstawiamy wyjaśnienia Państwowej Komisji Wyborczej w sprawie dopisków i zamazywania kratek na kartach do głosowania.
Państwowa Komisja Wyborcza w związku z wątpliwościami dotyczącymi znowelizowanego art. 41 Kodeksu wyborczego wyjaśnia, co następuje.
Dopisek lub znak, który ma formę nieprzecinających się linii nie ma wpływu na ważność głosu. Jeśli jednak w jednej kratce jest już przez wyborcę postawiony znak X, a wyborca dokonując dopisku lub stawiając znak w innej kratce, zawrze w niej taki dopisek lub znak, który będzie zawierał przecinające się linie, to automatycznie wypełni definicję znaku X (co najmniej dwie linie przecinające się w obrębie kratki), co oznaczać będzie, że wyborca postawił kolejny znak X, a to skutkuje nieważnością głosu.
Tzw. zamazanie kratki w sposób, w rezultacie którego da się wyróżnić przecinające się linie, także wypełnia definicję znaku X (co najmniej dwie linie przecinające się w obrębie kratki).
Jednolite zamazanie kratki może powodować niepewność, czy pod nim znajduje się znak X, co stwarza ryzyko uznania głosu za nieważny. Dlatego Państwowa Komisja Wyborcza apeluje, by wyborcy nie zamazywali kratek, a jedynie stawiali znak X przy nazwisku kandydata, na którego chcą zagłosować.
Żródło: https://pkw.gov.pl/
